ՎՏԱՆԳԻ ՄԵՂՄԱՑՄԱՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐ
ԱՆՀԱՏՆԵՐԻ ԵՒ ՏՆԱՅԻՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ
ԾՐԱԳՐԻ ՇՐՋԱՆԱԿՈՒՄ – ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ
ՀՐԴԵՀՆԵՐԻ ԴԵՄ ՊԱՅՔԱՐԻ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐ
[https://www.fema.gov/hy/fact-sheet/hazard-mitigation-under-individuals-and-households-program-wildfire-measures]


Release Date: 
Հուն 20, 2023 

Համայնքների ուժեղացմանն ու
կայունության մեծացմանն ուղղված իր
հանձնառության շրջանակում Արտակարգ
իրավիճակների կառավարման դաշնային
գործակալությունը (FEMA) օգնություն է
տրամադրում իրավունակ տանտերերին,
որոնք տուժել են նախագահի կողմից
հայտարարված աղետներից՝ օգնելու նրանց
վերանորոգել տները կամ կառուցել ավելի
ամուր, ավելի հուսալի տներ, ինչպես
սահմանում է Ռոբերտ Թ․ Սթեֆորդի
Աղետների հետևանքների վերացման և
արտակարգ իրավիճակներում օգնության
տրամադրման մասին օրենքը1
[https://www.fema.gov/fact-sheet/hazard-mitigation-under-individuals-and-households-program-wildfire-measures#footnotes]
(Սթեֆորդի օրենք)։ 

Տների սեփականատերերը, որոնք տուժել են
անտառային հրդեհների պատճառած
վնասներից և ունեն Անհատների ու տնային
տնտեսությունների ծրագրի (IHP)
շրջանակում տրամադրվող տների
վերանորոգման օգնության իրավունք,
կարող են իրենց տանը հասցված վնասի
պատճառի և ծավալի հիման վրա լրացուցիչ
դրամական միջոցներ ստանալ հետևանքների
վերացման կոնկրետ միջոցառումների
համար։ Հետևանքների վերացման կոնկրետ
միջոցառումներն են․ 

ՔԱՄՈՒՑ/ՓՈԹՈՐԿԻՑ ՎՆԱՍՎԱԾ ՏՆԵՐԻ
ԻՐԱՎՈՒՆԱԿ ՍԵՓԱԿԱՆԱՏԵՐԵՐԸ2
[https://www.fema.gov/fact-sheet/hazard-mitigation-under-individuals-and-households-program-wildfire-measures#footnotes]
ԿԱՐՈՂ ԵՆ ԴՐԱՄԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐ ՍՏԱՆԱԼ
ՀԵՏԵՒՅԱԼԻ ՀԱՄԱՐ․ 

	* Տանիքի վերանորոգում, որով կմեծացվի
տանիքի դիմացկունությունը ավելի ուժեղ
քամիներին և կկանխվի ջրի
ներթափանցումը։ 

ՋՐՀԵՂԵՂԻՑ ՎՆԱՍՎԱԾ ՏՆԵՐԻ
ՍԵՓԱԿԱՆԱՏԵՐԵՐԸ3
[https://www.fema.gov/fact-sheet/hazard-mitigation-under-individuals-and-households-program-wildfire-measures#footnotes]
ԿԱՐՈՂ ԵՆ ԴՐԱՄԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐ ՍՏԱՆԱԼ
ՀԵՏԵՒՅԱԼԻ ՀԱՄԱՐ․ 

	* Տանիքի վերանորոգում, որով կմեծացվի
տանիքի դիմացկունությունը ավելի ուժեղ
քամիներին և կկանխվի ջրի
ներթափանցումը։
	* Ջրատաքացուցիչի կամ վառարանի
բարձրացում՝ ապագայում ջրհեղեղից
պատճառվող վնասից խուսափելու համար։
	* Էլեկտրական վահանակի բարձրացում կամ
տեղափոխում՝ ապագայում ջրհեղեղից
պատճառվող վնասից խուսափելու համար։ 

ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ՀՐԴԵՀԻ ՄՐԻՑ ԵՒ ՄՈԽՐԻՑ
ՎՆԱՍՎԱԾ ՏՆԵՐԻ ԻՐԱՎՈՒՆԱԿ
ՍԵՓԱԿԱՆԱՏԵՐԵՐԸ4
[https://www.fema.gov/fact-sheet/hazard-mitigation-under-individuals-and-households-program-wildfire-measures#footnotes]
ԿԱՐՈՂ ԵՆ ԴՐԱՄԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐ ՍՏԱՆԱԼ
ՀԵՏԵՒՅԱԼԻ ՀԱՄԱՐ․ 

	* Ձեղնահարկի, նկուղային տարածքների և
պատշգամբի տակ գտնվող փակ կառույցների
օդափոխության անցքերի փակում՝ հրդեհից
առաջացող վնասը կանխելու համար։
	* Հրակայուն նյութերից ջրորդանների և
տերևների պաշտպանակների տեղադրում՝
հրդեհից առաջացող վնասը կանխելու
համար։ 

Դրամական միջոցների տրամադրման մասին
նամակն ստանալուց հետո դիմումատուները,
որոնց տան վերանորոգման օգնությունը
ներառում է լրացուցիչ դրամական
միջոցներ հետևանքների վերացման
միջոցառումների համար, կստանան
լրացուցիչ նամակ, որում կբացատրվեն, թե
ինչ միջոցառումներ են նախատեսված
հետևանքների վերացման համար։ Տան
վերանորոգման օգնության՝ ներառյալ
հետևանքների վերացման ֆինանսավորման
համար գործում է Սթեֆորդի օրենքով
սահմանված կացարանային օգնության
սահմանաչափը, որը 2022 ֆինանսական տարվա
համար կազմել է 37 900 ԱՄՆ դոլար։
Հետևանքների վերացման օգնությունը
սահմանափակ է և տրամադրվում է միայն տան
այն տարրերի համար, որոնք նախքան աղետից
վնասվելը գոյություն են ունեցել և
աշխատող վիճակում են եղել։ 

ՀԵՏԵՒԱՆՔՆԵՐԻ ՎԵՐԱՑՈՒՄ ՏԱՆԻՔԻ
ՎԵՐԱՆՈՐՈԳՄԱՆ ՄԻՋՈՑՈՎ

	* Ասֆալտի բիտումից կղմինդրով
տանիքների համար FEMA-ն խորհուրդ է տալիս
վնասված կամ ավերված կղմինդրները
փոխարինել այնպիսի նոր կղմինդրներով,
որոնք նախատեսված են դիմակայելու
ժամում մինչև 116 մղոն արագությամբ քամու
ուժգնությանը։
	* Վերանորոգման միջոցով տանիքին
պատճառված վնասի նվազեցման համար
դրամական միջոցներ ստացող
սեփականատերերը, որոնց տների տանիքները
ասֆալտի բիտումային կղմինդրից են,
փոխարինման համար նախատեսված ասֆալտի
բիտումից կղմինդրների
փաթեթավորումների պիտակների վրա պետք է
ստուգեն քամու դիմացկունության ATSM5
[https://www.fema.gov/fact-sheet/hazard-mitigation-under-individuals-and-households-program-wildfire-measures#footnotes]
D7158 ստանդարտին համապատասխանության
մասին նշումը։
	* Քամուց և ջրից առաջացող վնասի
նվազեցման նպատակով կատարվող
տանիքային վերանորոգումների մեթոդների
վերաբերյալ մանրամասն
տեղեկությունների համար տե՛ս քամուց և
ջրի ներթափանցումից առաջացող վնասի
նվազեցման լավագույն գործելակերպերը»
[https://www.fema.gov/sites/default/files/documents/fema_improving-windstorm-resilience-fact-sheet_022023.pdf]։
	* Տանիքի լուրջ վնասման դեպքում
դրամական միջոցները կարող են ներառել
նաև կղմինդրների փոխարինումից առաջ
ավելի խիտ ռետինապատ մեմբրանի և
երեսպատման ավելի հաստ նյութի
տեղադրման ծախսերը, որպեսզի հնարավոր
լինի նվազեցնել կամ կանխել ներսում
ջրից առաջացող վնասը։
	* Կղմինդրե ծածկույթ չունեցող
տանիքների դեպքում դրամական միջոցները
կարող են օգտագործվել այնպիսի
տեխնոլոգիաների նախագծման և տեղադրման
համար, որոնք կարող են բարձրացնել
տանիքի շահագործման հատկանիշները՝
հաշվի առնելով տվյալ աշխարհագրական
տարածքին հատուկ աղետների ռիսկերը։ 

ՀԵՏԵՒԱՆՔՆԵՐԻ ՎԵՐԱՑՄԱՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐ
ՎԱՌԱՐԱՆԻ ԵՒ ՋՐԱՏԱՔԱՑՈՒՑԻՉԻ ՀԱՄԱՐ 

	* Վառարանի կամ ջրատաքացուցիչի
բարձրացումը հատակից կարող է օգնել
նվազեցնել ապագայում ջրհեղեղից
առաջացող վնասի հավանականությունը։
	* FEMA-ն խորհուրդ է տալիս վնասված կամ
ավերված վառարանը կամ ջրատաքացուցիչը
բարձրացնել և տեղադրել շրջանակով
հարթակի վրա։
	* Նախքան վառարանը կամ ջրատաքացուցիչը
բարձրացնելը տան սեփականատերերը
կոմունալ ծառայությունների իրենց
տեղական ընկերությունից պետք է ճշտեն,
թե արդյոք կան պահանջներ, որոնք
կսահամանափակեն վառարանի կամ
ջրատաքացուցիչի բարձրացումը։
	* Ապագայում ջրհեղեղից առաջացող վնասի
ռիսկը նվազեցնելու նպատակով վառարանի
կամ ջրատաքացուցիչի բարձրացման
մեթոդների մասին մանրամասն
տեղեկությունների համար տե՛ս FEMA-ի թիվ
312 հրապարակումը՝ «Տանտիրոջ ուղեցույց
արդիականացման վերաբերյալ» , 3-րդ
խմբագրություն (2014), գլուխ 9,
«Սպասարկման սարքավորումների
պաշտպանությունը»
[https://www.fema.gov/sites/default/files/2020-08/FEMA_P-312.pdf]։ 

ՀԵՏԵՒԱՆՔՆԵՐԻ ՎԵՐԱՑՄԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ
ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐ ԷԼԵԿՏՐԱԿԱՆ ՎԱՀԱՆԱԿԻ
ՀԱՄԱՐ 

	* Էլեկտրական վահանակների բարձրացումը
կամ տեղափոխումը կարող է օգնել
նվազեցնել ապագայում ջրհեղեղից
առաջացող վնասի հավանականությունը։
	* Կոմունալ ծառայություններ
մատակարարող ընկերության պահանջների և
Էլեկտրասարքավորումների ստանդարտների
մասին ազգային օրենսգրքի համաձայն
գործում են սպասարկման էլեկտրական
սարքավորումների տեղադրման վայրի
սահմանափակումներ։ Նախքան էլեկտրական
վահանակը բարձրացնելը տան
սեփականատերերը կոմունալ
ծառայությունների իրենց տեղական
ընկերությունից պետք է ճշտեն, թե արդյոք
կան պահանջներ, որոնք կսահամանափակեն
էլեկտրական վահանակի բարձրացումը կամ
տեղափոխումը։
	* Էլեկտրական համակարգերի տեղափոխման
վերաբերյալ մանրամասն
տեղեկությունների համար տե՛ս FEMA-ի թիվ
312 հրապարակումը՝ «Տանտիրոջ ուղեցույց
արդիականացման վերաբերյալ» , 3-րդ
խմբագրություն (2014), գլուխ 9,
«Սպասարկման սարքավորումների
պաշտպանությունը»
[https://www.fema.gov/sites/default/files/2020-08/FEMA_P-312.pdf]։ 

ՀԵՏԵՒԱՆՔՆԵՐԻ ՎԵՐԱՑՄԱՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐ
ՕԴԱՓՈԽՈՒԹՅԱՆ ԱՆՑՔԻ ՑԱՆՑԻ ՀԱՄԱՐ 

	* Ձեղնահարկի, նկուղային տարածքների և
պատշգամբի տակ գտնվող փակ կառույցների
օդափոխության անցքերի փակումը կարող է
կանխել ածխի կտորների ներթափանցումը և
կրակի տարածումը տան ներքին
տարածքներում։
	* Եթե օդափոխության անցքերը ցանցեր
չունեն, կամ եթե գոյություն ունեցող
ցանցի բացվածքները ¼ դյույմից մեծ են,
FEMA-ն խորհուրդ է տալիս ձեղնահարկի,
նկուղային տարածքների և պատշգամբի տակ
գտնվող փակ կառույցների օդափոխության
բոլոր անցքերի վրա ցանցեր տեղադրել։
	* Օդափոխության անցքերի ցանցերի
տեղադրման վերաբերյալ մանրամասն
տեղեկությունները տե՛ս FEMA-ի
«Անտառային հրդեհների գոտիներում
կառուցապատման ուղեցույց տանտերերի
համար․ օդափոխության անցքեր»
տեղեկագրում
[https://www.fema.gov/sites/default/files/documents/fema_p-737-vents-technical-fact-sheet-8.pdf]։ 

ՀԵՏԵՒԱՆՔՆԵՐԻ ՎԵՐԱՑՄԱՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐ
ՋՐՈՐԴԱՆՆԵՐԻ ԵՒ ՊԱՇՏՊԱՆԱԿՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ 

	* Հրակայուն նյութերից (օր․՝ ցինկապատ
պողպատ, պղինձ և ալյումին) ջրորդանների
և ջրահեռացման ակոսների, ինչպես նաև
ջրորդաններում մետաղական ցանցերի կամ
մետաղական թասակների տեղադրումը կարող
է նվազեցնել ջրորդաններում ածխի
կտորների միջոցով տերևների կամ աղբի
բոցավառման հավանականությունը։
	* Հրակայուն նյութերից ջրորդանների և
տերևների պաշտպանակների տեղադրման
վերաբերյալ մանրամասն
տեղեկությունները տե՛ս FEMA-ի
«Անտառային հրդեհների գոտիներում
կառուցապատման ուղեցույց տանտերերի
համար․ ջրորդաններ և ջրահեռացման
ակոսներ» տեղեկագրում։ 
[https://www.fema.gov/sites/default/files/documents/fema_p-737-gutters-and-downspouts-technical-fact-sheet-9.pdf]

Նահանգային, տարածքային, ցեղային և
տեղական կառավարությունների
պահանջները կարող են տարբերվել FEMA-ի
ուղեցույցներից և
առաջարկություններից։ Այդ պատճառով
նախքան հետևանքների վերացման համար
առաջարկվող միջոցառումները տան
վերանորոգումներում ներառելը տան
սեփականատերերը պետք է համագործակցեն
կառուցապատման հարցերով իրենց տեղական
դեպարտամենտների հետ՝ ապահովելու
նահանգային, տարածքային, ցեղային և
տեղական բոլոր պահանջների կատարումը։
Եթե վնասն առաջացել է ջրհեղեղի
հետևանքով, և համայնքը մասնակցում է
Ջրհեղեղից առաջացող վնասներից
ապահովագրության ազգային ծրագրին,
ջրհեղեղի հետևանքների վերացման
միջոցառումների մասին մանրամասն
տեղեկանալու համար տան սեփականատերերը
պետք է դիմեն ողողված տարածքի տեղական
իշխանությանը։6
[https://www.fema.gov/fact-sheet/hazard-mitigation-under-individuals-and-households-program-wildfire-measures#footnotes]

Վտանգի մեղմացման դրամաշնորհի կամ IHP
ծրագրով տրամադրվող այլ օգնության
վերաբերյալ հարցեր ունեցող տանտերերը
մանրամասն տեղեկությունների համար
կարող են զանգահարել FEMA-ի թեժ գծի
800-621-3362 հեռախոսահամարով։

 

ԾԱՆՈԹԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

	* Բաժին 408 (c)(2)(A)(ii)։
	* Հետևանքների վերացման
միջոցառումները գործում են 2021 թ․
մայիսի 26-ին կամ դրանից հետո
հայտարարված աղետների համար։
	* Հետևանքների վերացման
միջոցառումները գործում են 2021 թ․
մայիսի 26-ին կամ դրանից հետո
հայտարարված աղետների համար։
	* Հետևանքների վերացման
միջոցառումները գործում են 2021 թ․
մայիսի 26-ին կամ դրանից հետո
հայտարարված աղետների համար։
	* ASTM International կազմակերպությունը
(նախկինում՝ Փորձարկումների և նյութերի
ամերիկյան կազմակերպություն)
ստանդարտացման միջազգային
կազմակերպություն է, որը մշակում և
հրապարակում է կամավորության
սկզբունքով համաձայնեցված տեխնիկական
ստանդարտներ նյութերի, ապրանքների,
համակարգերի և ծառայությունների լայն
շրջանակի համար։  
	* Ողողումների հարցերով իրենց
նահանգային կառավարչի հետ կապվելու
համար տան սեփականատերերը կարող են
օգտվել Ողողումների նահանգային
կառավարիչների ասոցիացիայի
պատասխանատուների ցուցակից՝ այցելելով
Ողողումների նահանգային կառավարիչների
(SCS) կոնտակտային տվյալների կայքէջ
(floods.org)։